عبور از اخراجی ها

اخراجی ها 2 در ادامه داستان سری اول خود دنبال می شود. عراقی ها یورش می آورند و دفاع رزمندگان اسلام را بی اثر می گذارند. با بی رحمی تمام همه مجروحین بازمانده از این حملات را با تیر خلاص به شهادت می رسانند.

شخصیت های اصلی فیلم که در سری اول با آن ها آشنا شده ایم، همگی به جز مجید سوزوکی که شهید شد در اخراجی های 2 به ایفای نقش می پردازند. آن ها نیز چون دیگر رزمندگان تن به اسارت می دهند و راهی اسارتگاه حزب بعث عراق می شوند.

همزمان و بطوری موازی داستانی دیگر طراحی شده که هدف از مطرح کردن آن در پایان فیلم مشخص می گردد. داستان یک هواپیما ربایی، چیزی شبیه به «ارتفاع پست» با این تفاوت که ارتفاع پست اثری بی بدیل و شاید تکرار نشدنی از ابراهیم حاتمی کیاست.

این ماجرا کاملا کلیشه ای و ابزاری در جریان فیلم بکار گرفته شده که اگر موقعیت های طنز آن نبود، مخاطب بیهوده و زائد بودن آن را کاملا حس می کرد. اما ماجرای اصلی اینگونه نیست و نه تنها تکراری نبوده بلکه اهمیت بیان آن پس از سال ها احساس می شود و مدت هاست در اکران سینما و نیز در پخش تلویزیون مهجور مانده. شاید آخرین بار سریال «بازگشت پرستو ها» بود که به موضوع اسارت رزمندگان پرداخت. آن فیلم را اگر یادتان باشد ابوالقاسم طالبی ساخته بود که در آن، زندگی پر رنج و درد اسرای ایرانی و شکنجه های بی رحمانه جسمی و روحی عاملان صدام به تصویر کشیده شده بود.

 

 

 

مسئله مهم و بسیار حائز اهمیت اینست که اهدافی که آقای ده نمکی در اخراجی های یک پیش گرفته بود، در اخراجی های 2 دنبال نشد. و تنها چیزی که ادامه پیدا کرد و حتی تشدید شد، اهمیت به عنصر طنز و بطور واقع موقعیت های طنز بود. آقای ده نمکی به کلی از یاد برد که هدف از آوردن شخصیت های مجرم، قاچاقچی، معتاد، دزد و ... به صحنه جنگ و محیط جبهه تنها و تنها ایجاد تغییر و تحول اساسی در دل و جان آنان بوده است. وی در اخراجی های یک می خواست بگوید هشت سال دفاع مقدس و به خصوص محیط و شرایط جبهه، انسان ساز بود به حدی که حتی لات بی سر و پایی را هم می توانست مبدل به یک انسان نمونه و شجاع کند.

اخراجی های 2 به راهی دیگر رفت و یک مسئله نسبتا به روز را مطرح نمود؛ اتحاد ملی. اتحاد همه اقوام ایرانی با گویش ها، آراء و نظرات و سلایق مختلف و حتی با دین و عقائد دینی متفاوت و هم صدا شدن برای مبارزه با دشمنان زورگوی خارجی. صحنه های زیبایی برای به نمایش در آوردن این مسئله مهم، در این فیلم خلق شد و زمینه چینی نسبتا مناسبی صورت گرفت اما اتحاد در سکانس نهایی زمانی نمود پیدا می کند و به نتیجه کشانده می شود که سرنشینان هواپیمای ربوده شده بصورت کاملا غیر موجه و باور ناپذیر بلکه بطور نمادین در اردوگاه و اسارتگاه رژیم صدام حضور می یابند و در کنار اسرای ایرانی سرود ای ایران ... سر می دهند.

چیزی که در اخراجی ها 2 کاملا بارز و آشکارست، استفاده از موقعیت های طنز فراوانی است که ما لحظه به لحظه در حین نمایش فیلم با آن روبرو هستیم. و بر خلاف سری اول، اخراجی ها 2 از موقعیت های دراماتیک کمتری برخوردارست و هر کجا که می آید صحنه ای درام خلق شود، مزه پرانی بی مورد و تلخ شخصیت های ویژه، مانع به ثمر رسیدن آن می شود.